سرپرست معاونت اجتماعی سازمان انتقال خون، با بیان اینکه ذخایر خونی در بعضی استانها که شرایط خاصی دارندو وضع نگران کننده تر است، گفت:تقویت نیروی انسانی، بهبود وضع معیشت کارکنان سازمان و توسعه مراکز اهدای خون کشور متناسب با توسعه مراکز درمانی از مهمترین راهکارهای برون رفت از این چالش است.
به گزارش خبرگزاری سلامت به نقل از روابط عمومی سازمان انتقال خون، دکتر بابک یکتا پرست، ذخایر خونی کل کشور را به طور متوسط ۴.۷ (چهار ممیز هفت دهم) روز اعلام کرد وگفت با توجه به اینکه سطح ذخایر باید ۸ روز باشد این میزان هشدار نارنجی به حساب می آید.
دکتر یکتاپرست افزود: هم اکنون روزانه هفت هزار و ۴۷۸ واحد اهدای خون روزانه وهفت هزار و ۴۶۸ واحد نیز مصرف روزانه داریم که این آمار به هم نزدیک است و نیازهای مراکز درمانی تامین می شود اما روزهایی که اهدا کمتر باشد ناچار به مصرف ذخایر می شویم و سبب کاهش ذخایرخون می شود. بروز بیماری های فصلی، مشکلات ترافیکی به خاطر شرایط اقلیمی و فصلی، آلودگی هوا و تعطیلات و کاهش تردد ناشی از آن از عوامل کاهش اهدای خون در این فصل است.
وی تاکید کرد: در بعضی استانها که شرایط خاصی دارند وضع نگران کننده تر است. مثلا هم اکنون میزان ذخایر در تهران ۳.۵ (سه و نیم) روز و در مازندران ۳ روز و سیستان و بلوچستان تقریبا ۲ روز است. دلایل آن نیز بستگی به ویژگی های فرهنگی و بومی و اقلیمی دارد. مثلا در سیستان و بلوچستان، ۳ هزار و ۵۰۰ بیمار تالاسمی ماهانه ۷ هزار واحد خون مصرف می کنند که بسیار آمار بالایی است در تهران با چند برابر جمعیت مصرف بیماران تالاسمی ۱۰۰۰ واحد خون است.
دکتر یکتا پرست، حوادث بالای ترافیکی استان سیستان و بلوچستان را نیز عامل مهمی در مصرف خون دانست و گفت: سال گذشته این حوادث ۲۰ هزار کشته به جای گذاشت و بی تردید شمار زیادی نیز مجروح و نیازمند به خون وجود داشته است. در صورت کاهش ذخایر ممکن است سلامت بیماران خاص و مصرف کنندگان دائمی خون و فراورده به خطر بیفتد. ۲۰ هزار بیمار تالاسمی در کشور ماهانه نیامند ۱ تا ۲ واحد خون هستند همینطور تعداد زیادی از زایمانها نیاز به تامین خون دارد.
وی در مورد باورهای غلط در مورد اهدای خون خصوصا ذهنیت بانوان، گفت: اهدای خون نه تنها خطری برای اهدا کننده ندارد بلکه سبب تولید خون تازه هم می شود.
دکتر یکتاپرست تاکید کرد: تامین خون سالم و کافی مورد نیاز برای بیماران و حفظ سلامت اهدا کننده دو اولویت اصلی ما است. عزیز ترین فرد در سازمان انتقال خون که باید تکریم شود اهدا کننده ای است که بخشی از وجود خود را برای نجات زندگی مردم دارد به ما امانت می دهد. ما برای اهدا کنندگان تست کم خونی می گذاریم و اگر کم خون باشند از چرخه اهدا خارج می شوند. اهدا کنندگان در اتاق پزشک اهدا مشاوره و معاینه می شوند و بیماران تنفسی و کسانی که سابقه بیماری های تشنجی دارند و هر عاملی که سلامت خود اهدا کننده یا مصرف کننده را تحت تاثیر قرار دهد بررسی و در صورت وجود عوامل یاد شده شخص از اهدا منع می شود.
وی در مورد عوامل کاهش ذخایر خون گفت: از نظر فرهنگی مشکل زیادی وجود ندارد ولی فرهنگسازی برای اهدای خون باید عمیق تر انجام شود. باورهای غلطی که وجود دارد، باید اصلاح شود، زیرساختهای سازمان باید تقویت شود. در سالهای اخیر شاهد این بودیم که مراکز درمانی به شدت رشد کرده اما به تناسب آن مراکز انتقال خون توسعه نیافته است. برای تامین نیازهای این مراکز درمانی به فضا، تجهیزات و منابع انسانی نیاز است و اینها اولویت های سازمان انتقال خون است.
سرپرست معاونت اجتماعی سازمان تاکید کرد: در سالهای اخیر ۵۰ درصد نیروهای خود را از دست داده ایم چون دریافتی های کارکنان این سازمان یک سوم سایر همکاران کادر درمان است. خیلی ها جذب بخش خصوصی و بیمارستانها شده اند. در پایگاه تهران همکارانی هستند که ۲۰ روز کار می کنند و یک پنجشنبه جمعه استراحت دارند. کارمندی که این شرایط را دارد، خسته است و شاید نتواند چنانکه باید و شاید از اهدا کننده استقبال کند. اهدا کننده هم اگر با استقبال خوشایندی مواجه نشود او هم ناراحت می شود و حق دارد.
دکتر یکتاپرست در مورد راهکارهایی که برای برون رفت از این مشکلات وجود دارد گفت: از نیروهای داوطلب و خیرین می توان کمک گرفت و استفاده از اتوبوسهای خونگیری در مناطق صعب العبور می تواند ظرفیت اهدا کنندگان روستا های دور افتاده را به شبکه اهدای خون بیفزاید. براساس ویژگی های بومی منطقه ای و جغرافیایی باید امکان سنجی کرد تا بتوان ظرفیت اهدای خون را بالا برد.
وی در مورد محرمانه بودن اطلاعات اهدا کننده خون گفت: بحث محرمانگی اهدای خون در مراکز اهدای خون همیشه مد نظر است و هیچ مشکلی برای محرمانه بودن و حریم اهدا کننده خون وجود ندارد و همیشه این موضوع از خط قرمز های ماست. مشاوره بدو اهدای خون در اتاق در بسته صورت می گیرد و حتی اگر مواردی مربوط به رفتار پر خطر باشد که اهدا کننده از مطرح کردن آن خجالت بکشد، بخشی از برگه اهدا در اختیار اوست که مربوط به خود حذفی محرمانه است و اگر جوابهای او در بدو مشاوره صادقانه نباشد می تواند آن بخش را داخل صندوق خودحذفی محرمانه بیندازد این بخش فقط بر اساس بارکد است و اسم شخص درج نیست و اگر مشکلی در خون اهدایی وجود داشته باشد به صورت محرمانه به اهدا کننده اطلاع داده می شود و آزمایشهای تکمیلی برای او انجام می شود.
وی همچنین در مورد امکان استفاده از هوش مصنوعی در فرایند اهدای خون گفت: این فناوری در حوزه های مختلفی مورد استقاده قرار می گیرد. و در حال طراحی سیستمی هستیم برای پایش رگ به رگ یعنی از رگ اهدا کننده تا رگ بیمار تا مشخص باشد خون و فراورده های آن به چه بیمارانی در چه بیمارستانهایی تزریق می شود و سرنوشت این خون چه خواهد شد و این فرایند به عنوان یک برنامه ملی قرار است به کمک هوش مصنوعی پایش شود. همچنین نوبت دهی الکترونیک در سایت سازمان قرار دارد و کسانی که بخواهند خون اهدا کنند می توانند زمان و تاریخ مورد نظرشان را مشخص کنند که این البته یک سیستم قدیمی است.
دکتر یکتاپرست در پایان با اشاره به فراخوان اهدا کنندگان گفت: این کار اکنون از طریق انسانی انجام می شود و گاهی اشتباه در دعوت از اهدا کنندگانی که هنوز نوبت آنها نیست رخ می دهد که از اهدا کنندگان عذر خواهی می کنیم و اگر این سیستم نیز هوشمند شود، این مشکل حل خواهد شد.
نظر شما